Το ότι τα φρούτα και τα λαχανικά πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας διατροφής, είναι κάτι που η επιστημονική κοινότητα των ειδικών της διατροφής, υποστηρίζει έντονα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Εκατοντάδες μελέτες αποδεικνύουν την ευεργετική επίδραση που έχει η καθημερινή κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών, στη διατήρηση καλής υγείας και στη πρόληψη νοσημάτων, μεταξύ των οποίων και της παχυσαρκίας. Το πιο εντυπωσιακό όμως στοιχείο είναι το γεγονός ότι παρόλο που κάποια είδη φρούτων και λαχανικών δέχονται στην εποχή μας «βομβαρδισμό» φυτοφαρμάκων έως ότου φθάσουν στο πιάτο μας, τα οφέλη υγείας που προκύπτουν από τη συχνή και επαρκή κατανάλωσή τους είναι μεγαλύτερα από το ρίσκο έκθεσης στα φυτοφάρμακα αυτά. Πολύ απλά είναι καλύτερο να τρώμε φρούτα και λαχανικά, ακόμα και όταν υποπτευόμαστε με τι «ιατροφαρμακευτική φροντίδα» μεγάλωσαν, παρά να τα αποφεύγουμε… Είναι όμως σίγουρα πολύ καλύτερο, να γνωρίζουμε τι τρώμε και να κάνουμε τις καλύτερες δυνατές επιλογές (για παράδειγμα πότε η αγορά βιολογικών είναι ουσιαστική και όχι περιττό έξοδο…). Έτσι ακριβώς σκέφτεται και το Environmental Working Group (EWG), ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που εδρεύει στην Ουάσινγκτον των ΗΠΑ, απαρτίζεται από επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων και έχει ως αποκλειστικό σκοπό να προστατεύσει καταναλωτές και περιβάλλον. Πριν λίγο καιρό και αξιοποιώντας δεδομένα αναλύσεων του USDA (Τμήμα Γεωργίας Ηνωμένων Πολιτειών), εξέδωσε ανανεωμένη λίστα με τα πιο επιβαρυμένα σε φυτοφάρμακα, φρούτα και λαχανικά, προτρέποντας τους Αμερικανούς όχι να μην τρώνε φρούτα και λαχανικά, αλλά να γίνουν πιο συνειδητοποιημένοι καταναλωτές και να μάθουν πότε αξίζει να επιλέγουν βιολογικά φρούτα και λαχανικά. Η λίστα αυτή έχει ως εξής:
Τα 10 πιο επιβαρυμένα (η λίστα αφορά συμβατικά και όχι βιολογικά)
Μήλο
Σέλερι
Φράουλες
Ροδάκινο
Σπανάκι
Νεκταρίνια (εισαγόμενα στις ΗΠΑ)
Σταφύλια (εισαγόμενα στις ΗΠΑ)
Πιπεριές
Πατάτα
Μύρτιλλα (εγχώρια για τις ΗΠΑ)
Την ίδια στιγμή τα 10 «καθαρότερα» σε επίπεδο επιβάρυνσης, ήταν ιεραρχικά:
Κρεμμύδι
Καλαμπόκι
Ανανάς
Αβοκάντο
Σπαράγγια
Αρακάς
Μάνγκος
Μελιτζάνες
Μηλοπέπονο (Cantaloupe) (εγχώρια για τις ΗΠΑ)
Ακτινίδιο
Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που πρέπει να τονισθεί είναι πως οι αναλύσεις από το USDA έγιναν σε πολύ μεγάλο αριθμό δειγμάτων φρούτων και λαχανικών και όταν αυτά ήταν έτοιμα για κατανάλωση, δηλαδή πλυμένα ή ξεφλουδισμένα. Εύκολα λοιπόν απαντιέται μια πρώτη ερώτηση, αν και κατά πόσο το πλύσιμο ή το ξεφλούδισμα θα μείωνε την επιβάρυνση που βρέθηκε στα αποτελέσματα των αναλύσεων…
Η απάντηση τώρα σε μια 2η εξίσου σημαντική ερώτηση που προκύπτει, αν δηλαδή παρόμοιες αναλύσεις στη χώρα μας θα έδιναν παρεμφερή αποτελέσματα, έρχεται αν αναλογιστούμε τι σημαίνει παγκοσμιοποίηση όχι μόνο στο θέμα εισαγωγών – εξαγωγών (όπως θα διακρίνεται στη λίστα με τα επιβαρυμένα, τα νεκταρίνια και τα σταφύλια εισαγωγής στην Αμερική, βρέθηκαν πιο επιβαρυμένα από τα δικά τους, τα όποια δεν αναγράφονται καν στη λίστα…), αλλά κυρίως στο θέμα της εξάπλωσης της «γνώσης» και της χρήσης των φυτοφαρμάκων σε όλο τον κόσμο…
Τα οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα για παράδειγμα δεν χρησιμοποιούνται μόνο στην Αμερική, αλλά και στη χώρα μας… Όταν βασικός στόχος είναι η αύξηση της παραγωγής, συχνά η επιβάρυνση των φρούτων και των λαχανικών είναι μεγάλη… Και για να μην ξεχνιόμαστε, αναφερόμαστε στο παρόν άρθρο στα φυτοφάρμακα και μόνον και δεν μιλούμε για άλλες τοξικές ουσίες (υδράργυρος, κάδμιο, μόλυβδος, κλπ) που συναντάμε στον υδροφόρο ορίζοντα, αποτέλεσμα του «βιασμού» της φύσης από την ανθρώπινη δραστηριότητα…
Ποσοστό μεγαλύτερο από το 60% των Αμερικανών πολιτών που ελέχθησαν για ίχνη φυτοφαρμάκων στα ούρα, βρέθηκαν θετικοί σε περισσότερα από 7 είδη φυτοφαρμάκων.
Αν και οι μελέτες για τις επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων στην ανθρώπινη υγεία (και όχι απλά στα πειραματόζωα) είναι περιορισμένες, πρόσφατες έρευνες δείχνουν πως η κατανάλωση οργανοφωσφορικών φυτοφαρμάκων, σχετίζεται με σημαντικά νευρολογικά προβλήματα, κυρίως στην ευαίσθητη πληθυσμιακή ομάδα των παιδιών.
Κλείνοντας, αξίζει να επαναλάβουμε πως τα οφέλη υγείας που προκύπτουν από τη συχνή και επαρκή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών είναι περισσότερα από το ρίσκο έκθεσης στα φυτοφάρμακα και πως τα πράγματα μπορούν να γίνουν καλύτερα όταν μάθουμε πότε και γιατί πρέπει να επιλέγουμε βιολογικά (η ανάγκη για επιλογή βιολογικών μήλων είναι πολύ πιο ουσιαστική από ότι για επιλογή βιολογικών κρεμμυδιών…)